"Μέρες Επιταφίου" Νίκος Γκάτσος

Μέγα Σάββατον

Όλα στερέψαν σιγά σιγά.
Τα περιστέρια πετούν αργά
σε λίμνες άνυδρες βάλτους υγρούς
σε διψασμένους κήπους κι αγρούς.

Πίσω απʼ τους λόφους τους χαμηλούς
με τους προφήτες και τους τρελούς
στέκουν παράμερα τρία παιδιά
σα γλαροπούλια στην αμμουδιά.

Μες στων καιρών την ανημποριά
διώξε το γρέγο και το βοριά
και ξαναγύρισε ήλιε στη γη
με του θριάμβου σου την κραυγή.

   ΜΕΡΕΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ

Συνθέτης: Δημήτρης Παπαδημητρίου Κείμενο / Λιμπρέτο: Νίκος Γκάτσος Την ορχήστρα Καμεράτα διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός Διδασκαλία χορωδίας: Βάλερι Ορέσκιν Ερμηνευτής: Μανώλης Μητσιάς Αφηγητής: Γιάννης Φέρτης Λυρική σοπράνο: Μυρσίνη Μαργαρίτη Καλλιτεχνική επιμέλεια & οργάνωση-εκτέλεση παραγωγής: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ μελοποιεί το ποιητικό έργο «Μέρες Επιταφίου» του Νίκου Γκάτσου Στο πλαίσιο αναζήτησης της προώθησης της πρωτογενούς δημιουργίας και δημιουργίας ρεπερτορίου, που αποτελούν προτάγματα του Ελληνικού Σχεδίου, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου συνθέτει για τη συναυλία στη Στέγη ένα μεγάλο ορχηστρικό έργο με θεματικό χαρακτήρα, για αφηγητή, σολίστες, χορωδία και ορχήστρα. 

Το ποιητικό έργο Μέρες Επιταφίου του Νίκου Γκάτσου είναι αφιερωμένο στον Μανώλη Μητσιά από τον ποιητή και ήταν έως και σήμερα αμελοποίητο. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου μελοποίησε το κείμενο και συνέθεσε ένα μουσικό έργο με τον ίδιο τίτλο χρησιμοποιώντας ως λιμπρέτο το πρωτότυπο γνήσιο κείμενο του Νίκου Γκάτσου. Το ποιητικό έργο επικεντρώνεται στη διπλή φύση, τη θεϊκή αλλά και την ανθρώπινη, των Παθών. Ο κοινωνικός συμβολισμός της Μεγάλης Εβδομάδας και η υπόσχεση της Ανάστασης προβάλλουν μέσα από πρωτότυπα αλλά και Ευαγγελικά κείμενα σε σοφή αντίστιξη. 

Το έργο γράφτηκε για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα –χορωδία, ελληνικά όργανα–, λαϊκό σολίστα, σοπράνο και αφηγητή. Μελοποιήθηκε με τρόπο που διατηρεί τόσο τη στρουκτουραλιστική γοητεία της συμφωνικής πολυφωνίας όσο και το Βυζαντινό «χρώμα», επιτρέποντας σύγχρονα συμφωνικά αλλά και ελληνικά μουσικά ιδιώματα. Είναι μια σύγχρονη ελληνική θρησκευτική μουσική, που υποδεικνύει τη συνέχεια της ελληνικής μουσικής γλώσσας και τη σύγχρονη δυνατότητά της. Ο πίνακας εξωφύλλου «Ο Χριστός» (π. 1900) είναι έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη και παραχωρήθηκε από την Εθνική Πινακοθήκη και την Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα. Το έργο αφιερώθηκε από τον συνθέτη στον Μηνά Μαυρικάκη.

ΤΙΤΛΟΙ:

1) ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΟΡΧΗΣΤΡΙΚΟ 2) ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 3) ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ 4) ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 5) ΙΝΤΕΡΛΟΥΔΙΟ - ΟΡΧΗΣΤΡΙΚΟ 6) ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ 7) ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8) ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟΝ

"Μέρες Επιταφίου" Νίκος Γκάτσος

Μεγάλη Παρασκευή

Βαριά τα βήματά μου σέρνω
στο φως της μέρας το θαμπό
κρίνα της άνοιξης σου φέρνω
και στο σταυρό σου τʼ ακουμπώ
φίλε δακρυοπότιστε
των πρωτίστων πρώτιστε.
των πρωτίστων πρώτιστε.

Άρρωστος κύλησε ο αιώνας
κι ο ήλιος βγαίνει μισερός
σαν το φτερό της χελιδόνας
που το σακάτεψε ο καιρός
φίλε τρισμακάριστε
των αρίστων άριστε.
των αρίστων άριστε.

Σήμερα ο Άδης ηνεώχθη
γεφύρι εγίνη ο Γολγοθάς
και στου θανάτου εσύ την όχθη
άφατο δρόμο ακολουθάς
έγγιστε κι ανέγγιστε
των μεγίστων μέγιστε.
των μεγίστων μέγιστε.

"Μέρες Επιταφίου" Νίκος Γκάτσος

Μεγάλη Πέμπτη

Αυτός που κρέμασε τον ήλιο
στο μεσοδόκι τʼ ουρανού
κρέμεται σήμερα σε ξύλο
ίλεως Κύριε γενού!
Και στʼ ασπαλάθια της ερήμου
μια μάνα φώναξε: «παιδί μου»!

Με του Απριλιού τʼ αρχαία μάγια
με των δαιμόνων το φιλί
μπήκε στο σπίτι κουκουβάγια
μπήκε κοράκι στην αυλή.
Κι όλα τʽ αγρίμια στο λαγκάδι
πήραν το δρόμο για τον Άδη.

Θα ξανασπείρει καλοκαίρια
στην άγρια παγωνιά του νου
αυτός που κάρφωσε τʼ αστέρια
στην άγια σκέπη τʼ ουρανού.
Κι εγώ κι εσύ κι εμείς κι οι άλλοι
θα γεννηθούμε τότε πάλι.

https://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=N408LsEhmNI&feature=emb_logo&fbclid=IwAR1VBeEMAUHx2p8jA8hmaFtfhGNu1JfyBHLhxnUr2N1oVUlsOyWq2fMn65o

"Μέρες Επιταφίου" Νίκος Γκάτσος

Μεγάλη Τετάρτη

Τετάρτη των τεφρών και των παθών
ο θάνατος δεν έχει παρελθόν.
Τετάρτη των ψυχών και των αγγέλων
ο θάνατος δεν έχει ούτε μέλλον.

Του σύμπαντος ηχεί το εκκρεμές
ξυπνήστε νʼ αποδώσουμε τιμές.
Φανήκαν οι ουράνιοι στρατηλάτες
σα σκοτεινού Ρουβίκωνα Γαλάτες.

Της γης αναθαρρήσαν οι πληγές.
Πότε θʼ ανάψει ο ήλιος πυρκαγιές
να κάψουν το παλάτι του Ηρώδη
και τʼ άνθος του κακού να γίνει ρόδι.

περισσότερα

"Μέρες Επιταφίου" Νίκος Γκάτσος

Μεγάλη Τρίτη

Κάτω απʼ τα λάβαρα της Ρώμης
στην τέντα της Μαγδαληνής
εσύ πατέρας της συγγνώμης
κι εμείς παιδιά της ηδονής.

Βραχνή ακούστηκε η κραυγή
στα καπηλειά της πολιτείας
εσύ αμνίον για σφαγή
κι εμείς κριοί της αμαρτίας.

Δε σε πτοήσαν οι Πιλάτοι
ούτʼ ο καιρός που ειν΄ εγγύς
εσύ στων ουρανών τα πλάτη
κι εμείς παρείσακτοι της γης.

περισσότερα

"Μέρες Επιταφίου" Νίκου Γκάτσου

Μεγάλη Δευτέρα

Περίμενέ με μάνα μου περίμενέ με ακόμα
ώσπου να φτάσει η άνοιξη στο παγωμένο χώμα.

Περίμενέ με μάνα μου σαν το πουλί του νότου
που σμίγει μάτι και φτερό να βρει τον ουρανό του.

Περίμενέ με μάνα μου κάποια Παρασκευή σου
στην πύλη του παράδεισου στο φρέαρ της αβύσσου

Το ποιητικό έργο επικεντρώνεται στη διπλή φύση, τη θεϊκή αλλά και την ανθρώπινη, των Παθών. Ο κοινωνικός συμβολισμός της Μεγάλης Εβδομάδας και η υπόσχεση της Ανάστασης προβάλλουν μέσα από πρωτότυπα αλλά και Ευαγγελικά κείμενα σε σοφή αντίστιξη. Το έργο γράφτηκε για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα – χορωδία, ελληνικά όργανα-, λαϊκό σολίστα, σοπράνο και αφηγητή. Μελοποιήθηκε με τρόπο που διατηρεί τόσο τη στρουκτουραλιστική γοητεία της συμφωνικής πολυφωνίας όσο και το Βυζαντινό «χρώμα», επιτρέποντας σύγχρονα συμφωνικά αλλά και ελληνικά μουσικά ιδιώματα. Είναι μια σύγχρονη ελληνική θρησκευτική μουσική, που υποδεικνύει τη συνέχεια της ελληνικής μουσικής γλώσσας και τη σύγχρονη δυνατότητά της».

`
Δημήτρης Παπαδημητρίου
`
*************************************************************
`
Το ποιητικό έργο Μέρες Επιταφίου του Νίκου Γκάτσου είναι αφιερωμένο στον Μανώλη Μητσιά από τον ποιητή και ήταν έως και σήμερα αμελοποίητο. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου μελοποίησε το κείμενο και συνέθεσε ένα μουσικό έργο με τον ίδιο τίτλο χρησιμοποιώντας ως λιμπρέτο το πρωτότυπο γνήσιο κείμενο του Νίκου Γκάτσου. Παρουσιάστηκε και ηχογραφήθηκε ζωντανά στις 16 Απριλίου 2014 στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών και κυκλοφόρησε ως δίσκος το 2016.
πηγή